نقش حکم‌روایی مطلوب شهری در افزایش تاب آوری سکونت گاه های غیررسمی در ایران (مطالعه موردی: کلان شهر تبریز)

نویسندگان

  • احمد آفتاب دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
  • حیدر لطفی دانشیار جغرافیای سیاسی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران
  • علی مجنونی مدرس گروه مهندسی معماری، دانشگاه بناب، بناب، ایران
  • مجتبی مفرح عضو هیئت‌علمی گروه مهندسی معماری، دانشگاه بناب، بناب، ایران
چکیده مقاله:

در سال­های اخیر، مطالعه درباره­ی ضرورت و اهمیت به کارگیری اصول تاب­آوری شهری و عوامل مؤثر بر آن در زمینه کاهش خطرات در شهرها و مخصوصاً شهرهای دارای سکونتگاه­های غیررسمی توجه بسیاری از صاحب­نظران را به خورد جلب کرده است. در این میان ضررورت توجه به اصول حکم­روایی مطلوب شهری و از آن جمله نقش و جایگاه ساکنین محلات دارای سکونتگاه­ غیررسمی در ارتقای تاب­آوری اهمیت بیشتری برخوردار است. هدف این مقاله بررسی نقش حکم­روایی مطلوب شهری در افزایش تاب­آوری سکونت­گاه­های غیررسمی است. تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی، از لحاظ ماهیت، توصیفی- تحلیل و نیز از نوع همبستگی و علّی است. جامعه آماری تحقیق ساکنان سکونت­گاه­های غیررسمی کلان شهر تبریز می‌باشد. با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران، حجم نمونه تحقیق 400 نفر به دست آمد. برای تجزیه‌وتحلیل داده­ها از آزمون همبستگی اسپیرمن و آزمون رگرسیون چندمتغیره گام به گام استفاده شد. روایی صوری پرسش‌نامه توسط اساتید دانشگاهی و متخصصان شهری مورد تأیید قرار گرفت. با استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا پایایی پرسش‌نامه تحقیق 92/0 برای پرسشنامه حکمروایی مطلوب شهری و 91/0 برای پرسشنامه­ی تاب­آوری شهری محاسبه شد. نتایج ِیافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که از بین متغیرهای حکم­روایی مطلوب شهری به جز دو متغیر حاکمیت قانون و عدالت و انصاف، بقیه­ی متغیرها با متغیر وابسته رابطه معنی‌داری وجود دارد. همچنین نتایج رگرسیون چندمتغیره روشن ساخت که متغیر مسئولیت­پذیری بیشتر از سایر متغیرها قدرت تبیین متغیر تاب­آوری را داشته و بعد از آن به ترتیب متغیرهای شفافیت، مشارکت­پذیری، پاسخ­گویی، اجماع­سازی و کارآیی و اثربخشی قرار دارند. این شش متغیر توانایی تبیین 89/0 درصد از تغییرات تاب­آوری سکونت­گاه­های غیررسمی را دارند. در نهایت پیشنهاد‌های کاربردی در زمینه­­ی نقش هریک از ابعاد حکم­روایی در افزایش تاب­آوری ارائه‌شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تبیین ابعاد اجتماعی- اقتصادی تاب آوری شهری در برابر زلزله مطالعه موردی: منطقه 4 شهر تبریز

زمینه و هدف: بلایای طبیعی همواره به عنوان پدیده ای طبیعی در طول دوران حیات کره زمین وجود داشته و خواهند داشت. وقوع بلایای طبیعی نظیر سیل، زلزله، طوفان و گردباد در اغلب موارد تأثیرات مخربی بر سکونتگاه های انسانی باقی گذراده است و تلفات سنگینی بر ساکنان آن ها وارد ساخته است. ساختمان ها و زیرساخت های این گونه مناطق را نابود کرده و عوارض اقتصادی و اجتماعی پردامنه ای بر جوامع بشری و کشورهای جهان تحم...

متن کامل

رتبه بندی تاب آوری کالبدی-فضایی مناطق شهری (مطالعه موردی: کلان شهر کرج)

.یکی از ارکان مهم تاب آوری در سیستم های شهری مفهوم ابعاد کالبدی تاب آوری است که به طور سیستماتیک عناصر و ساختار کالبدی را مورد تحلیل قرار می دهد.هدف از این تحقیق رتبه بندی تاب آوری کالبدی مناطق شهری کلان شهر کرج بر پایه مدل الکتر است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی بوده است قسمتی از داده های پژوهش از طرح جامع و تفصیلی در قالب، سیزده گویه از مؤلفه های کالبدی-فضایی برحسب نظرات کارشناسی و تکنیک سلسله م...

متن کامل

بررسی عوامل مؤثر برآسیب پذیری ناشی از زلزله در مناطق شهری دارای سکونت گاه های غیررسمی با استفاده از gis (مطالعه موردی مناطق ۱ و ۵ شهر تبریز)

آسیب پذیری ناشی از زلزله یکی از مهم ترین چالش های پیش روی شهرهای بزرگ در ایران است. وقتی شهرها علاوه بر فرسودگی، مناطق حاشیه نشین و اسکان غیررسمی دارند، حساسیت این موضوع دو چندان می­گردد. در این میان، شهر تبریز یکی از شهرهای پرجمعیت ایران می­باشد که به لحاظ خطر زلزله در وضعیت آسیب­پذیری بالا می­باشد.این شهر مانند سایر شهرهای بزرگ ایران دارای سکونت گاه های غیررسمی می­باشد که در کنار گسل فعال است...

متن کامل

تحلیلی بر تاب آوری اجتماعات شهری در برابر زلزله (مطالعه موردی: شهرهای اردبیل، تبریز و ارومیه)

  زلزله از جمله سوانح طبیعی است که بیشتر شهرهای جهان با آن مواجه هستند. این مسئله عموماً با گسترده‌ترین دخالت‌های نسنجیده انسانی در محیط طبیعی از جمله ساخت و سازهای بی رویه در حریم گسل، فقدان و یا بی توجهی به ضوابط و استانداردهای ساخت و ساز تشدید می‌شود. در این میان افزایش تاب آوری شهرها در برابر بلایای طبیعی به ویژه زمین لرزه‌ها به میزان زیادی در کاهش این خسارات و همچنین زمان بهبودی جوامع مؤثر...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 30  شماره 1

صفحات  209- 224

تاریخ انتشار 2018-05-05

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023